De kracht van de geest

En ineens raast er een jaar voorbij. Geschrokken door dat besef, besluit ik toch maar even stil te staan en te bloggen.  Mijn mentaal welzijn deint zo woest op en neer dat ik er duizelig van word. Hoogtes en laagtes, die ken ik ondertussen wel. Toch wen ik er maar niet aan. Ik zou zo graag eens kabbelen. Ken je dat, mensen die gewoon kabbelen als Ardense beekjes? Jaloers word ik er van. Ik ben eerder een onstuimige zee, bruisend van enthousiasme maar ook vol jagende stormen waar ik heel wat reddingsboten in meesleur. Soms ben ik ook onhoudbaar en daadkrachtig. Ik kan dan slagen in een een onmogelijk examen, een ondoenbare deadline voor het werk, of het managen van een huishouden plus 37 afspraken voor de kids.

Maar het lukt me nooit allemaal tegelijk. Als ik slaag in één domein, faal ik in het ander. Dat is onvermijdelijk en meestal gewoon ok, ware het niet dat ik ongewild mijn zelfwaarde hieraan vasthang. En dit drukt steeds meer op m’n wilskracht en energie. Ik ben moe, vermijd liever alles en klaag meer. Mijn gsm is een vijand geworden…

Niet zo’n goede signalen allemaal. Toch weet ik hoe ik hieruit kan komen. Mijn eigen geest, zowel vijand als vriend, zal me redden.   

“Het lukt me wel”

Nooit eerder was ik meer overtuigd van de kracht van onze geest. Dat werd nog duidelijker na een fietstocht met mijn zoon, een aantal jaar geleden. Hij kon toen nog maar net fietsen en vooral het starten zorgde af en toe voor wankelen en soms vallen. Hij wou vertrekken en zei; “het gaat niet lukken hoor”. Dit terwijl zijn 3 vorige pogingen eigenlijk feilloos waren. Ik weet niet waarom hij er zo van overtuigd was, maar je kan al raden wat er gebeurde. Na het vallen zei hij ook: “zie je wel” en ik zag meteen een leerkans natuurlijk. Op een o-zo-typische-beroepsmisvormde-psychologen-manier vroeg ik hem; “weet je ook waarom het niet lukte? “Op zíjn typische nuchtere manier ging hij logische machinale fouten bij de fiets of zijn eigen lichaam gaan leggen. Hij stond echter nooit stil bij zijn eigen negatieve gedachten.

Op het moment dat ik dit markeerde, was hij net als ik onder de indruk van de kracht van ons denken. Na een stil moment waarin ik de radertjes in zijn hoofd bijna hoorde snorren, zei hij: “ dus eigenlijk zal ik sneller iets kunnen mama, gewoon doordat ik dénk dat het mij wél zal lukken??” Tevreden dat ik hem zelf tot dit inzicht had laten komen, was ik onwillekeurig zélf onder de indruk van dit eenvoudige maar overredende voorbeeld van de kracht van de geest. De dag nadien bij het vertrek naar school hoorde ik hem fluisteren; “het zal lukken”. En ja hoor, sindsdien viel hij geen enkele keer meer om.

Denkschema’s

Het is ongelooflijk hoe onze gedachten ons gedrag bepalen, en hoe ver dit gaat als we ze niet onder controle hebben. De helft van de tijd zijn we ons niet eens bewust van wat we denken. Dit terwijl deze gedachtencirkel ons gevoel en gedrag werkelijk kan beïnvloeden. En onze geest zelfs kan vergiftigen. Voor we het weten, zitten we verstrikt in negatieve denkschema’s die ons wereldbeeld mee kunnen bepalen.

Ik illustreer het even met een voorbeeld. Stel dat je je niet bewust bent van de gedachten die je hebt over je negatieve zelfbeeld. Pas na een tijdje piekeren heb je door dat je jezelf neerhaalt. Dan zijn de gedachten er al een kwartier geweest, en heb je al die tijd onbewust situaties in je hoofd gehaald die het negatieve zelfbeeld bevestigen!

“Ik zag er waarschijnlijk raar uit, want niemand zei iets over mijn nieuwe outfit.“  

Automatisch komt deze gedachte in je lade van dat negatieve zelfbeeld. Uiteindelijk gaat deze lade veel sneller open, omdat we daarin meer geoefend zijn en deze sneller beschikbaar is. Ze staat centraal in ‘onzen bureau’ en schuift vlotter open. Dan letten we zelfs niet op alle andere signalen die duidelijk maakten dat anderen je outfit wél leuk vonden, zoals een bewonderende blik bijvoorbeeld. Of je interpreteert het gebrek aan complimenten verkeerd; velen hebben niet door dat het nieuw is en merken het dus niet op. Voor hen zie je er even stralend uit als altijd.

Nog erger, de situaties of signalen die dit negatief zelfbeeld tegenspreken, zullen we ook minder goed onthouden! Op het einde van de dag zijn er dan bijvoorbeeld 20 signalen die we niet gezien of gehoord hebben, 20 dingen die we verkeerd interpreteerden, en nog eens 20 positieve signalen die we niet onthouden hebben! Dat zijn 60 dingen die we NIET in onze lade van het positieve zelfbeeld hebben gestoken. De negatieve lade werd echter wel volgepropt. Denkschema’s beïnvloeden dus je aandacht, geheugen, gedachten EN interpretaties. Heuse dictators zijn het als je het mij vraagt.

Een superheld

Het goede nieuws is dat het in de omgekeerde richting ook werkt. Ik denk hier aan het voorbeeld van mijn zoontje. Als je je heel erg focust op de positieve lade, wordt ze sneller gevuld. Ik stel het hier nu misschien wel erg simplistisch voor; het is wel complexer dan dat. De denkschema’s komen van ergens, vaak uit onze leergeschiedenis, uit diep gewortelde overtuigingen. Ze zijn ook moeilijk te veranderen en het vraagt wel wat werk om ze helemaal goed te begrijpen. Je geest gaat zelfs automatisch terugdeinzen voor iets dat de schema’s tegenspreken! Een bepaald compliment zal je bijvoorbeeld censureren (“die zei dat alleen omdat hij iets van mij wil”).

Toch is bewustzijn de eerste stap naar verandering. Weet wat je denkt, en oefen er invloed op uit. “Fake it till you make it” is niet helemaal uit de lucht gegrepen. Er zit een kern van waarheid in. Blijf je denkschema’s uitdagen, je gevoel zal wel volgen.

Dus ja, dat voorbij geraasde jaar heeft wel z’n impact gehad. En daarom ga ik mij nu even focussen op het omdraaien van m’n denkcirkels. Ik zal vertrouwen op de kracht van mijn geest en ze mijn hoofd laten dragen. Of zoals mijn zoon het toen zei: ” Mama, er zit dus eigenlijk een superheld in ons hoofd!?”

Jazeker, en ik heb die van mij “Stella” genoemd. Je kan wel raden waarom. Ze is klaar voor de volgende storm. En als ze dan hoog boven de storm kan uitstijgen, vangt ze ook nog eens dat zonlicht achter de wolken.